Sinds jaar en dag hangt in de Sint-Andreaskerk te Strijpen een monumentaal schilderij  dat ‘De Besnijdenis van Christus’ voorstelt.

In alle geschriften over de Sint-Andreaskerk vindt men terug dat ‘De Besnijdenis van Christus’ alhier toegeschreven wordt aan de 17de eeuwse schilder Gaspar De Crayer (1584-1669). Op de inventaris van onroerend erfgoed Vlaanderen staat er sinds 1978 evenwel dat het ook van Theodoor Van Loon kan zijn.

Bij de voorbereiding van gegidste bezoeken aan de kerk van Strijpen verdiepte Danny De Looze (Regiogids Vlaamse Ardennen en Strijpenaar) zich in het werk van de vermoedelijke kunstenaars om te ontrafelen wie de Strijpense ‘meester’ nu werkelijk was. Het werd snel duidelijk dat er iets niet klopte …

De queeste

Geschiedkundigen vinden een schat aan informatie over kerkelijk roerend en onroerend erfgoed in de dekenale verslagen. Deze verslagen
werden in het Latijn opgesteld maar in 1961 en 1975 levert E.H. Jozef De Brouwer (1909-1984) een monnikenwerk af door alle dekenale verslagen van de parochies in het Land van Aalst naar het Nederlands te vertalen en te inventariseren.

In De Brouwer’s naslagwerk staat het volgende te lezen over de inhoud van de kerk van Strijpen: “schilderij op het O.L Vrouwaltaar:
de Besnijdenis (1718,1774), toegeschreven aan K. de Crayer of Theodorus Van Loon”. Bij het raadplegen van de originele dekenale verslagen moeten de onderzoekers echter besluiten dat De Brouwer zich de dichterlijke vrijheid toegeëigend heeft om zelf kunstenaars aan dit schilderij toe te wijzen.

Aangezien het schilderij reeds in 1718 in de kerk hing én de geest van de barok en de Contrareformatie uitstraalt, moet de oorsprong ervan - en hopelijk ook de schilder - gezocht worden in de 17de eeuw.

Zou de queeste naar ‘de meester van Strijpen’ opgelost geraken?

Het Gentse Rijksarchief en de kerkrekeningen van de parochie Strijpen van de 17de eeuw  onthullen  de waarheid: 'Aan Meester Niclaeys Roose is nog betaald, voor het leveren van een altaarschilderij, bovenop de som van 216 pond parisis volgens de rekening van Laureys De Naeyere aan hem betaald; en verder ontving hij 84 ponden parisis van de heer pastoor van deze parochie, en de som van 300 pond parisis via
giften van enkele devote personen.'

De meester van Strijpen is bekend!

Het is nu 100% zeker van dat Niclaeys Roose, het alias van Nicolaes De Liemakere uit Gent, de meester van Strijpen is. De man is geboren in
Gent in 1601 en overleed er reeds op 45-jarige leeftijd in 1646. Tijdens zijn korte carrière heeft hij heel veel kunstwerken gecreëerd, hoofdzakelijk van religieuze aard, en vooral in Gent. In alle grote kerken van Gent hangen werken van Roose: Sint-Baafskathedraal, Sint-Jacobs, Sint-Niklaas, Sint-Pieter, Sint-Salvator (H. Kerst), de kerk van het klein Begijnhof en in de kapel van het klooster van Nieuwenbosch. Ook het Museum voor Schone Kunsten (MSK) bezit een collectie van deze schilder.

 

Bron:

De Besnijdenis van Christus in de Sint-Andreaskerk te Strijpen. Een queeste naar de oorsprong van een bijzonder schilderij en zijn meester, door

Danny De Looze (Regiogids Vlaamse Ardennen en Strijpenaar. Verantwoordelijk voor het cultuurhistorisch onderzoeksluik van het manuscript) &

Christine Demeunynck (Kunsthistorica en docente aan de gidsenopleiding Het Perspectief, PCVO Oost-Vlaanderen. Stond in voor de kunsthistorische beschouwingen)

Foto: Annemie Glorieux